هرآنچه باید درباره هیرسوتیسم یا پرمویی بدانید.

هیرسوتیسم (پرمویی) چیست؟

هیرسوتیسم یا پرمویی رشد زیاد موهای ضخیم در نواحی از بدن خانم هاست که به صورت معمول موهای زائد در آن نواحی بسیار اندک است و یا اصلاً وجود ندارد. رشد موها با الگوی مردانه در نواحی مانند صورت، سینه و اطراف نوک پستان اتفاق می افتد. تعیین اینکه آیا بیمار واقعاً پر مویی با الگوی مردانه دارد یا خیر کمی مشکل به نظر می رسد، زیرا الگوی رشد مو در زنان مختلف و در نژاد های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال زنان نواحی مدیترانه و هند نسبت به آسیای شرقی، آفریقا و اروپا پرمویی بیشتری در نواحی صورت و بدن دارند.

احتمال وقوع پرمویی در چه افرادی بیشتر است؟

پرمویی در افراد با پوست و موی تیره از هر دو جنس با احتمال بیشتری نسبت به افراد بور با پوست روشن اتفاق می افتد. بیشتر اوقات درمان پر مویی فقط ازجنبه زیبایی مورد توجه قرار میگیرد اما گاهی نیز پر مویی در زمینه تومورهای آدرنال و تخمدان اتفاق می افتد و خوشبختانه چنین اختلالاتی نادر می باشند.

تولید بیش از حد آندروژن ها (هورمون مردانه) منجر به افزایش سایز فولیکول مو، افزایش قطر مو و همچنین باعث می شود که موها مدت زمان بیشتری در فاز رشد باقی بمانند. در زنان با سطح ترشح زیاد (آندروژن) یا هورمون مردانه رویش موها در نواحی مختلف و ریزش موی سر وجود دارد.

علائم بیماری پرمویی

خوب است بدانید شدت هیرسوتیسم (پرمویی) ارتباط مستقیم با سطح هورمون مردانه ندارد. سندروم تخمدان پلی کیستیک (بزرگی و نارسایی تخمدان) عارضه ای است که سطح آندروژن را دستخوش تغییر می کند. شکل ظاهری بیماری شامل نامنظمی قاعدگی، درد حوالی قاعدگی، عدم تحمل گلوکز ، افزایش انسولین و چاقی است. علایم دیگر آن شامل آکنه، آکانتوزیس نیگریکانس و طاسی نیز باشد. به نظر می رسد افزایش انسولین منجر به تحریک تخمدان و افزایش تولید هورمون مردانه می گردد.پر مویی فامیلی با افزایش آندروژن همراه نیست و به صورت تیپیک در جوامع خاصی مانند مدیترانه و آسیا اتفاق می افتد. پر مویی وابسته به دارو نیز در مصرف بعضی از داروها اتفاق می افتد که مکانیسم دقیقشان روی فولکول مو مشخص نیست.

هیرسوتیسم ایدیوپاتیک (با علت نامشخص) در تعدادی از بیماران اتفاق می افتد که سیکل های قاعدگی طبیعی، سایز تخمدان طبیعی دارند و هیچ مدرکی مبتنی بر تومور یا نارسایی تخمدان یا آدرنال نیست. در این بیماران همچنین افزایش مشخصی ازسطح تستوسترون یا آندروستن دیون وجود ندارد.

سن شیوع پر مویی با علت آن ارتباط دارد در موارد فامیلی یا نژادی در سن بلوغ ظاهر می شود. پر مویی ناشی از مشکلات غده آدرنال در اوایل کودکی  و پر مویی ناشی از نارسایی تخمدان بعد از بلوغ پیش آگهی پرمویی وابسته به علت زمینه ای آن است.

درمان سیستمیک پرمویی

درمان های سیستمیک برای پر مویی به دو دسته تقسیم می شوند.

1-دسته ای که تولید آندروژن (هورمون مردانه) آدرنال یا تخمدان را کاهش می دهند.

2- گروهی که مانع اثر هورمون مردانه روی پوست می شوند.

درمان های این بیماری از طریق لیزر نیز نشان داده که باعث کاهش موی ناخواسته می شوند و در جهت بهبود اضطراب و افسردگی بیماران مفید می باشند. البته گزارشاتی نیز وجود دارد که در بعضی بیماران پرمویی تنها با لیزر و بدون مصرف دارو کنترل شده است.

تشخیص بیماران هیرسوتیسم (پرمویی)

وقتی که خانمی جهت  پرمویی مراجعه می کند، ضروری است که بررسی شود آیا موهای ضخیم در نواحی با انتشار مردانه وجود دارد یا افزایش موها در سراسر بدن می باشد. (هایپرتریکوزیس) بعد از تشخیص هیرسوتیسم مراحل بعدی شامل تشخیص علت پرمویی است. شرح حال کامل شامل سن شروع (بلوغ، سنین میانی،بعد از یائسگی) آیا ایجاد آن به تدریج یا ناگهانی بوده؟

علایم همراه دیگر شامل آکنه، اختلال قاعدگی، کاهش میل جنسی، افزایش حجم عضلات، تعریق بد بو، افزایش وزن، دیابت و سابقه مصرف دارو، پیش از شروع پر مویی در صورت مصرف داروی خاص که منجر به پرمویی می شود، قطع دارو کمک کننده است. معاینه کامل فیزیکی و سپس تست های آزمایشگاهی باید انجام شود. اندازه گیری تستوسترون سرم ممکن است در موارد PCOD (نارسایی تخمدان) و CAD (هایپرپلازی مادرزادی آدرنال) ممکن است طبیعی باشد اما در موارد تومورهای بدخیم آدرنال یا تخمدان حتما بالاست.

• دی هیدرواپی آندروسترون سولفات (DHEAS) بالا همیشه نشان دهنده پرمویی با علت آدرنال است.
• اندازه گیری 17 هیدروکسی پروژسترون
• اختلال این مارکر برای تشخیص هایپرپلازی مادرزادی آدرنال تشخیصی است
• اندازه گیری کورتیزول ادرار 24 ساعته  جهت زمانی که علایم و نشانه های سندرم کوشینگ دارند ضروری است.
• اندازه نسبت LH/FSH بزرگتر از 3 نشانه نارسایی تخمدان (PCOD) است.
• اندازه گیری پرولاکتین جهت تشخیص هایپرپرولاکتینمیا باعث هایپوتالاموس یا تومور غده هیپوفیز
• اندازه گیری TSH سونوگرافی لگن جهت تشخیص نئوپلاسمای تخمدان یا (تخمدان دارای کیست های متعدد) MRI یا CT آدرنال نیز ممکن است در بعضی موارد کمک کننده باشد.

درمان پرمویی با لیزر

بسیاری از زنان روش های مو زدایی مانند وکس و شیو و…. را قبل از مراجعه به پزشک به کار می برند. که البته موقت بوده و ممکن است با عوارضی همچون لک های پوستی، فولیکولیت، حساسیت پوستی همراه باشد. جلسات مکرر الکترولیز برای نواحی وسیع تر وقت گیر و دشوار است. لیزر موهای زائد در دو دهه اخیر نتایج بسیار بهتری در کاهش دائمی موها دارند. اثر گذاری انرژی لیزر روی موهای فاز آناژن (رشد) می باشد بنابراین جلسات متعدد برای کاهش دائمی تا 80% مورد نیاز است. بهترین موارد انتخاب جهت انجام لیزر بیماران با پوست روشن و موی تیره همچنین بیماران با پرمویی دیوپاتیک (با علت مشخص) که سطح هورمون مردانه سرشان طبیعی ست می باشند.

درمان های دارویی پرمویی

• قبل از شروع دارو درمانی رژیم و ورزش ابتدا به همه مراجعین توصیه می گردد.
• برای همه زنان با اضافه وزن و چاقی مبتلا به تخمدان پلی کیستیک کاهش وزن ضروری می باشد و توصیه می گردد.
• همچنین نشان داده شده که چاقی نواحی بالاتنه باعث افزایش تستوسترون آزاد شده و در نتیجه منجر به پرمویی میگردد.
• قرص های ضد بارداری خط اول درمان مخصوص در زنانی است که تمایل به مصرف آن دارند. ترکیب استروژن و پروژسترون منجر به کاهش ترشح گنادوتروپین ها و در نتیجه آن کاهش تولید هورمون های مردانه تخمدان می گردد.
• ضد بارداری های خوراکی همچنین تولید هورمون مردانه آدرنال را نیز مهار می کنند.
• دسته دارویی دیگر مهارکننده های گیرنده آندروژن (هورمون مردانه) هستند.
• اسپیرنولاکتون منجر به کاهش تولید هورمون مردانه تخمدان می گردد.
• دوز ابتدایی 5mg دو بار روزانه می توان به 200mg روزانه افزایش داد.
• مصرف حداقل 6 ماه برای رسیدن به نتایج درمانی لازم است.

مصرف این دارو ممکن است با عوارضی همچون سردرد، سرگیجه، احساس خستگی همراه باشد. مصرف آن در موارد نارسایی کلیه همراه با مصرف تیازیدها (داروی ضد فشار خون) مجاز نمی باشد و بهتر است الکترولیت های سرم و فشار خون 2 تا 4 هفته بعد از شروع درمان اندازه گیری شود.

• سیپروترون داروی موثردیگری است که مکانیسم اثر آن کاهش سطح تستوسترون و اندروستن دیون می باشد مهار کننده (5-RA) شامل فیناستراید، عوارض جانبی این دارو ریسک ایجاد اندام تناسلی زنانه (feminization) می باشد. بنابراین تجویز یک روش جلوگیری از بارداری در درمان این بیماران ضروری است.
• گلوکوکورتیکوئید ها: کاربرد اصلی شان در موارد پر مویی ناشی از هایپر پلازی مادرزادی آدرنال است.
• داروهای بیولوژیک مانند Eflornithine hydrochloride داروی جدیدی است که به صورت کرم موضعی به کار برده می شود. برای کاهش موهای زائد صورت در خانم ها تجویز می شود. کرم موضعی روزانه دوباراستفاده می شود. نشانه های بهبود شش تا هشت هفته بعد ظاهر میشود برای نتایج درمانی بهتر توصیه می شود که همراه جلسات لیزر درمانی باشد.

در انتها هیرسوتیسم (پرمویی) نیاز به بررسی دقیق کلینیکی و ارزیابی پاراکلینیکی برای درمان دارد که در کلینیک تخصصی پوست مو و زیبایی دکتر امامی سیگارودی تحت نظر برترین پزشک های متخصص قابل انجام برای شما مراجعین گرامی است. در بیشتر زنان تجویز ضد بارداری های خوراکی توصیه می گردد. و اگر بعد از شش ماه نتایج درمانی پایین تر از حد انتظار بود یک داروی آنتی آندروژن را می توان به آن اضافه نمود. تجویز داروهای آنتی آندروژن به صورت تک دارویی توصیه نمی شود.

مطالب مرتبط

چند واقعیت در مورد لیزر موهای زائد که باید بدانید نظر FDA درباره آر اف فرکشنال هر آنچه لازم است در ارتباط با تزریق چربی بدانید. هر آنچه لازم است از تزریق بوتاکس بدانید